Een harde werker en toch faalangstig?
Ben je perfectionistisch, dan wil je graag iets goed doen. Als iets niet loopt zoals gepland, dan is dit vaak een knauw voor je zelfvertrouwen. Het niet kunnen omgaan met tegenslagen kan leiden tot angst om te falen.
Alsmaar doorgaan en jezelf verbeteren: perfectionisme lijkt een goede eigenschap, maar zoals met zoveel eigenschappen is teveel niet goed. Bij tegenslagen heeft dit zelfs een negatieve uitwerking op je prestaties. Nooit tevreden zijn kan namelijk leiden tot stress en angst om te falen.
Perfectionisme en falen
Heb je altijd geleerd om te presteren, simpelweg omdat je het gevoel krijgt dat je faalt als iets niet lukt? Er bestaat niet zoiets als ‘te perfectionistisch zijn’, want meer dan perfectionistisch kun je eigenlijk al niet zijn. Belangrijk is om te kijken naar het motief. In de eerste plaats is perfectionisme de wil om het goed te doen. Als perfectionisme een gevolg is van angst om te falen, dan kom je in de bekende neerwaartse spiraal terecht: steeds meer en harder werken, zonder ooit tevreden te zijn of jezelf goed genoeg te vinden. Je kunt je dan alleen maar goed voelen als je goed presteert. In dit geval is je mentale veerkracht erg laag.
Uit onderzoek van Wolfde en Crocker onder studenten werden heldere conclusies getrokken. Studenten die presteren belangrijker vonden dan het lerend proces, waren vooral gericht op hoge punten en minder gericht op inhoud. Dit leidt tot meer faalangstig gedrag en het moeilijk kunnen verdragen van kritiek.
‘Perfectionism is the fear of being criticized’
Vaardigheid en waardigheid
Uit Vergroot je zelfvertrouwen van Robert Haringsma blijkt dat het van belang is om een goede balans te vinden tussen vaardigheid en waardigheid. Waardigheid heeft rechtstreeks te maken met vertrouwen in jezelf en je persoonlijke eigenschappen. Dit wordt niet gekoppeld aan prestaties. Bij leren hoort falen, en bij falen hoort kritiek. Dit moet je alleen los zien van jou als persoon. Een perfectionist met faalangst zal nooit tevreden zijn en te hoge eisen gaan stellen aan zichzelf, waardoor stress en spanning voortdurend op de achtergrond aanwezig zijn. De kans op een burn-out wordt hierdoor aanmerkelijk hoger. Wil je prestaties loskoppelen van je gevoel van eigenwaarde, dan is daar lef voor nodig. Het kan een gevoel van onzekerheid geven om oude gewoonten los te laten voordat er iets nieuws voor in de plaats komt.
Ga na wat voor jou persoonlijke overtuigingen zijn die je na kunt leven en waar je voor staat. Denk aan behulpzaam zijn of eerlijkheid. Welke activiteiten vind je vooral leuk naast je werk? Besteed daar dan meer tijd aan. Meestal ben je goed in iets wat je leuk vindt, maar let op: vraag je iedere keer af of dat wel op de eerste plaats blijft. Leuk is belangrijker dan goed.
